Vet Extension

Prosperous Livestock, Prosperous Nation

  • About
  • Contact Us
  • Ask A Question
  • Home
  • Resources For Farmers
    • Resources in English
    • Resources in Hindi
    • Resources in Punjabi
    • Resources in Urdu
  • Resources For Veterinarians
  • Recent Trends
  • Success Stories
  • Guest Posts
  • Mock Tests

ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਖੁਰਾਕ

21/09/2017 by Dr. Amandeep Singh Leave a Comment

 

ਪੜਾਅ 1: (1-70 ਦਿਨ) ਸੂਣ ਦੇ ਬਾਦ

  • ਇਸ ਪੜਾਅ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਦੁੱਧ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਫੀਡ ਦੇ ਦਾਖਲੇ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਉਰਜਾ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਸ਼ੁ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ I
  • ਇਸ ਪੜਾਅ ਦੌਰਾਨ ਗਾਵਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੀ ਦੁੱਧ ਦੀ ਕਾਰਜਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ I
  • ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣਾ ਗਊ ਦੇ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਜਣਨ ਦੇ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ (ਗਊ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਤੇ ਗਰਮੀ ਚ ਨਹੀਂ ਆਂਦੀ) ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੰਬੇ ਚੁੰਬਿਆਂ ਵਾਲੇ ਅੰਤਰਾਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ I
  • ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵਦੀਯਾ ਕਿਸਮ ਦੀ ਖਲ, ਪਤਰੀ, ਛਿਲਕਾ ਆਦਿ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂ ਦੇਣਾ ਚਾਹਿਦਾ ਹੈ I
  • ਗਾਵਾਂ ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਦੌਰਾਨ ਮਾੜੇ ਭੋਜਨ ਕਰਕੇ ਉਪਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ, ਉਨ੍ਹਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੁਧ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਪਹਲੇ ਹਫਤੇ ਤੋਂ ਹੀ ਕੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ I
  • ਜੇਕਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਰਜਾ ਦੇਣ ਵਾਲੈ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂ ਇਕਦਮ ਰਾਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਏ ਤੇ ਆਹਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਦਤ ਬੀਮਾਰਿਯਾੰ ਜਿਵੇਂ ਕੀ ਪਾਚਕ ਗੜਬੜ (ਰੂਮੈਨ ਐਸਿਡਸਿਸ, ਕਿਟੋਸਿਸ, ਘੱਟ ਦੁੱਧ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ, ਦੁੱਧ ਚ ਘੱਟ ਚਰਬੀ, ਆਦਿ) ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ I ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਫੀਡ ਯਾ ਗਤਾਵਾ ਪੂਰੀ ਖੁਰਾਕ ਦਾ 50-60% ਹਿੱਸਾ ਹੀ ਹੋਏ I
  • ਇਸ ਪੜਾਅ ਤੇ ਉੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਰੀਰ ਸਾਰੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਪ੍ਰੋਟੀਨ (ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੁਆਰਾ ਰਿਊਮਨ ਵਿੱਚ ਸੰਕੁਚਿਤ) ਨੂੰ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ I
  • ਉੱਚ ਉਪਜ ਵਾਲੀਆਂ ਗਾਵਾਂ ਨੂ 18% ਸੀ. ਪੀ. ਦੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸਮੱਗਰੀ ਦੇਣਾ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੈ I

 

 

 

          ਪਤਰੀ

 

ਖਲ: ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੋੰ ਦੀ ਖਲ ਯਾ ਮੂੰਗਫਲੀ ਦੀ ਖਲ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ

ਛਿਲਕਾ: ਚਨੇ ਦਾ ਛਿਲਕਾ ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਫਾਯੀਬਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ

ਪੜਾਅ 2: (70-150 ਦਿਨ)

  • ਇਸ ਪੜਾਅ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਦੁੱਧ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਰ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਖੁਸ਼ਕ ਪਦਾਰਥ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਾਫੀ ਹੈ I
  • ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ, ਚਾਰਾ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਸਿਖਰ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖੇ I
  • ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ 8-10% ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਨਾ ਆਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ I
  • ਚਾਰੇ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਜੇ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 15-18% ਦੀ ਸੀ.ਪੀ. ਯਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਚਾਰੇ ਵਿਚ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੈ I

 

ਪੜਾਅ 3: (151-305 ਦਿਨ)

  • ਇਸ ਪੜਾਅ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪਸ਼ੁ ਚਾਰਾ ਵੀ ਘੱਟ ਖਾਂਦਾ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਂਦੀ ਹੈ I
  • ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਰ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖੇਯਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਅਤੇ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੇ ਵਧਣ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਦੁੱਧ ਚੱਕਰ ਦੇ ਅੰਤ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ I
  • ਏਸ ਪੜਾਅ  ਤੇ ਜਾਨਵਰ ਨੂੰ ਸੁੱਕਾ ਚਾਰਾ, ਘੱਟ ਕੁਆਲਟੀ ਦੀ ਫੀਡ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਦੋ ਪੜਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਗਤਾਵੇ ਤੇ ਵੀ ਰਖੇਯਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ I

 

ਪੜਾਅ 4: (ਡ੍ਰਾਯੀ ਪੀਰੀਅਡ ਯਾ ਦੁਧ ਦਾ ਛਡਾਨਾ ਯਾ ਦੁਧ ਸੁਕਾਣਾ: 305-365 ਦਿਨ)

  • ਇਸ ਪੜਾਅ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੇ ਭਾਰ ਕਾਰਨ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਗਊ ਦਾ ਭਾਰ ਵਧਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ I
  • ਇਸ ਪੜਾਅ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਗਾਂ ਯਾ ਮਝ ਨੂ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਖੁਆਉਣਾ, ਅਗਲੀ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਦੌਰਾਨ ਪਸ਼ੁ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀਪਣ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰੇਗਾ I
  • ਸੂਣ ਤੋਂ 2 ਹਫਤੇ ਪਹਲੇ ਪਸ਼ੁ ਨੂ ਰਾਸ਼ਨ ਵਿਚ ਫੀਡ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਗਤਾਵਾ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ ਤਾਕੀ ਦੁਧ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵੱਧ ਸਕੇ I ਇਸ ਪੜਾਅ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪਸ਼ੁ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਕੁਆਲਿਟੀ ਦਾਣਾ ਦੇਯੋ ਜਿਦੇ ਵਿਚ 12% ਸੀ.ਪੀ ਯਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਹੋਏ I

 

ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਕਿੰਨੀ ਫੀਡ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?

  • 7 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੁੱਧ ਤਕ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਅਤੇ ਪਤਰੀ ਯਾ ਖਲ ਨਾਲ ਪਸ਼ੁ ਦਾ ਰਖ ਰਖਾਵ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ I
  • 7 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਰ ਵਾਧੂ 1.5 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੁੱਧ ਲਈ, 1 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਡੇਅਰੀ ਭੋਜਨ ਯਾ ਫੀਡ ਯਾ ਗਤਾਵਾ ਬਣਾ ਕੇ ਦਿਓ I

 

ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦਾ ਦੁਧ ਵਧਾਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹਿਦਾ ਹੈ ?

  • ਰੋਜ਼ 30 ਗ੍ਰਾਮ ਮਿਨਰਲ ਮਿਕ੍ਸਚਰ I
  • ਹਰ 3 ਮਹੀਨੇ ਬਾਦ ਆਂਤ ਦੇ ਕੀਡੇਯਾਂ ਦੀ ਦਵਾਯੀ I
  • ਸਮੇ ਸਿਰ ਪਸ਼ੁ ਨੂ ਗਰਭ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਟੀਕਾ ਲਗਵਾਨਾ I
  • ਨਵਜਾਤ ਬਛੁ ਦਾ ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਸਹੀ ਲਾਲਨ ਪਾਲਨ ਕਰਨਾ I

550 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਭਾਰ ਵਾਲੇ ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੁ ਲਈ ਰਾਸ਼ਨ ਦਿਯਾਂ ਮਿਸਾਲਾਂ:

ਦੁੱਧ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ(7% ਫੈਟ) ਕੌਂਸਨਟ੍ਰੈਟ (ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਫੀਡ ਯਾ ਗਤਾਵਾ) ਸੁੱਕਾ ਯਾ ਹਰਾ ਚਾਰਾ
7 kg 2 kg 5kg ਸ਼ਟਾਲੇ ਦੀ ਹੇ (ਸੁੱਕਾ ਸ਼ਟਾਲਾ) + 5 kg ਮੱਕੀ ਦੀ ਸਾਯੀਲੇਜ (ਯਾ 8 kg ਮੱਕੀ ਦਾ ਹਰਾ ਚਾਰਾ) + 3 kg ਤੂੜ੍ਹੀ
10 kg 3 kg 9 kg ਸ਼ਟਾਲੇ ਦੀ ਹੇ (ਸੁੱਕਾ ਸ਼ਟਾਲਾ) + 5 kg ਮੱਕੀ ਦੀ ਸਾਯੀਲੇਜ (ਯਾ 8 kg ਮੱਕੀ ਦਾ ਹਰਾ ਚਾਰਾ) + 4 kg ਤੂੜ੍ਹੀ
15 kg 6 kg 9 kg ਸ਼ਟਾਲੇ ਦੀ ਹੇ (ਸੁੱਕਾ ਸ਼ਟਾਲਾ) + 7.5 kg ਮੱਕੀ ਦੀ ਸਾਯੀਲੇਜ (ਯਾ 10 kg ਮੱਕੀ ਦਾ ਹਰਾ ਚਾਰਾ) + 7 kg ਤੂੜ੍ਹੀ

 

 

 

ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਤੁਸੀਂ [email protected] ਤੇ ਈ-ਮੇਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ I 

ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਿਸਾਨ ਭਾਈ, ਵੇਟਨਰੀ ਸਾਇੰਸ ਦਾ ਵਿਦੀਯਾਰਥੀ, ਵੇਟਨਰੀ ਡਾਕਟਰ ਯਾ ਪਸ਼ੁਪਾਲਨ ਨਾਲ ਜੁਡੇਯਾ ਕੋਈ ਵ੍ਯਕਤਿ ਇਸ ਵੇਬਸਾਇਟ ਤੇ ਅਪਨਾ ਲੇਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੇ ਤੇ ਲੇਖ ਲਿਖ ਕੇ [email protected] ਤੇ ਈ-ਮੇਲ ਕਰੋ I

ਤੁਸੀਂ ਅਪਨਾ ਲੇਖ ਪੰਜਾਬੀ, ਹਿੰਦੀ, ਅੰਗ੍ਰੇਜੀ ਯਾ ਉਰਦੂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹੋ I

Filed Under: Resources For Farmers, Resources in Punjabi

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *


Hindi English




Recent Posts

  • Backyard Poultry Farming: Source of Livelihood for Rural Farmers
  • Provisional Estimates of Livestock Production for the Year 2020-21
  • List of Important Days and Weeks in Agriculture, Animal Husbandry & Allied Sectors
  • List of cattle and buffalo fairs in India with their place of occurrence, duration and breed
  • Livestock Production Statistics of India – 2020

Categories

Copyright © 2022 · Magazine Pro Theme on Genesis Framework · WordPress · Log in

logo
  • Home
  • Resources For Farmers
    • Resources in English
    • Resources in Hindi
    • Resources in Punjabi
    • Resources in Urdu
  • Resources For Veterinarians
  • Recent Trends
  • Success Stories
  • Guest Posts
  • Mock Tests